Thoát khỏi "vòng xoáy" so sánh: Bí kíp "vượt mặt" áp lực đồng trang lứa

Áp lực đồng trang lứa có đang kìm hãm bạn?

Bạn có bao giờ cảm thấy chạnh lòng khi nhìn bạn bè xung quanh ai cũng "xịn sò" với thành tích học tập khủng, công việc mơ ước hay hàng tá hoạt động ngoại khóa? Nếu câu trả lời là "Có", thì bạn không hề đơn độc! Chào mừng bạn đến với thế giới đầy rẫy "cạm bẫy" mang tên Áp lực đồng trang lứa (Peer Pressure) - một "căn bệnh" dai dẳng của Gen Z.

Peer Pressure - "Kẻ thù ngầm" rút cạn năng lượng của bạn

Peer Pressure hay Áp lực đồng trang lứa là sự ảnh hưởng, tác động từ những người cùng lứa tuổi hoặc cùng nhóm xã hội đến hành vi, suy nghĩ và cảm xúc của một cá nhân. Nó len lỏi vào mọi ngóc ngách cuộc sống, từ những ngày tháng cắp sách đến trường với những điểm số so sánh, cân nặng hay tiêu chuẩn nhan sắc ảo trên mạng xã hội, cho đến khi trưởng thành với áp lực công việc, đầu tư hay hôn nhân.

3 Nguyên nhân chính khiến Peer Pressure "bùng nổ":

1. Tham vọng: Mong muốn được thành công, được yêu thương và khẳng định bản thân khiến chúng ta dễ dàng bị ảnh hưởng bởi những người xung quanh, dẫn đến việc thay đổi bản thân để "hòa nhập".

2. Sợ bị cô lập: Nhu cầu kết nối và được thuộc về một nhóm là điều tự nhiên của con người. Tuy nhiên, Peer Pressure có thể khiến chúng ta sợ hãi bị cô lập nếu không làm theo đám đông.

3. Thiếu tự tin: Khi thiếu tự tin vào bản thân, chúng ta dễ bị lung lay bởi ý kiến và hành động của người khác, dẫn đến việc đánh giá thấp bản thân và thay đổi theo hướng tiêu cực.

Peer Pressure - Khi áp lực trở thành ác mộng

Peer Pressure không phải lúc nào cũng xấu. Đôi khi, nó có thể trở thành động lực thúc đẩy chúng ta tiến bộ và hoàn thiện bản thân. Tuy nhiên, khi vượt quá giới hạn, Peer Pressure sẽ trở thành "cơn ác mộng" gây ra nhiều hậu quả.

Đối với bản thân mình, Peer Pressure từ lâu đã là một “người bạn thân” cùng mình trưởng thành và đã giúp mình phát triển rất nhiều. Tuy nhiên khi mình học THPT đó là lúc áp lực đồng trang lứa trở thành một cơn ác mộng đối với mình. Những lần công bố điểm của kỳ thi thử, mình cảm thấy mình thật kém cỏi khi không thể đứng ở vị trí số 1 và không ngừng so sánh điểm số của mình với cậu bạn đứng đầu hay những lần thức khuya chạy deadline các hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ đến 2-3h sáng rồi thức dậy đi học vào lúc 6h sáng cùng ngày đã khiến mình cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức hơn bao giờ hết về cả thể xác và tinh thần tuy nhiên do cảm giác “sợ không bằng bạn bằng bè” đã khiến mình không dám dừng lại và ngày càng lún sâu để rồi trả giá bằng sức khỏe của chính mình.

Mình tin rằng Peer Pressure đang trở thành một căn bệnh chung của genZ. Peer Pressure giúp chúng mình tiến về phía trước trở thành nguồn động lực khiến chúng mình nỗ lực hơn mỗi ngày để không bị bỏ lại phía sau nhưng khi Peer Pressure không còn là động lực điều đó có thể trở thành một “lời nguyền” khiến cho cuộc sống và sức khỏe của chúng mình hoàn toàn đảo lộn. Áp lực đồng trang lứa có thể gây ra nhiều tác hại bao gồm:

• Thay đổi hành vi: Áp lực đồng trang lứa có thể khiến chúng ta thay đổi hành vi theo hướng tiêu cực như sử dụng chất kích thích, vi phạm pháp luật hay có những hành vi nguy hiểm.

• Suy giảm sức khỏe tinh thần: Peer Pressure dẫn đến lo âu, căng thẳng, thậm chí trầm cảm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

• Suy giảm sức khỏe thể chất: Áp lực khiến chúng ta thiếu ngủ, kiệt sức, hệ miễn dịch suy yếu và dễ mắc bệnh.

Bí Kíp "Vượt Mặt" Peer Pressure Cho Gen Z:

Mình tin rằng khi bạn quyết định dừng lại ở bài viết này chắc chắn bạn đang mong muốn có thể phần nào “chung sống” một cách lành mạnh hơn cùng áp lực đồng trang lứa. Mình cũng giống như bạn, cũng chưa từng hoàn toàn loại bỏ Peer Pressure ra khỏi cuộc sống của mình nhưng mình hy vọng rằng 3 tips dưới đây của mình có thể giúp bạn cùng Peer Pressure hòa thuận và lành mạnh hơn nhé: 

• Xác định rõ giá trị của bản thân: Mình đã từng mắc kẹt trong chuỗi vòng lặp vô hạn do sợ cảm giác bị bỏ lại phía sau và mình tin rằng có lẽ bạn cũng đã hoặc đang mắc kẹt trong vòng lặp ấy như mình. Cảm giác sợ bị bỏ lại phía sau luôn thôi thúc chúng mình phải làm nhiều và nhiều hơn nữa do sự chi phối từ bên ngoài, nhưng liệu tất cả những điều chúng mình đang cố gắng làm có thật sự phù hợp hay nó đang khiến chúng mình lãng phí thật nhiều thời gian và công sức để rồi trả giá? Đó chính là lý do vì sao cần hiểu rõ bản thân mình là ai, mình muốn gì, và mình tin tưởng điều gì. Bạn có thể sử dụng các bài test tính cách như Holland hay MBTI, đối với mình, mình chọn việc dành thời gian reflect lại bản thân thông qua việc hồi tưởng lại những trải nghiệm quá khứ và đọc lại những bản reflect sau mỗi quý của một năm để biết mình đã và sẽ có thể làm được gì từ đó ngày càng hiểu rõ bản thân hơn

• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ người tin cậy:  Chúng mình có thể chia sẻ những khó khăn của mình với cha mẹ, thầy cô, hoặc những người bạn đáng tin cậy. Họ sẽ giúp  chúng mình đưa ra những lời khuyên và hỗ trợ cần thiết. Khi mình học THPT, quá trình tham gia debate đã giúp mình có thêm rất nhiều bài học trong cuộc sống như kỹ năng phản biện, đánh giá vấn đề dưới đa góc nhìn, cũng trong quá trình này mình có thêm một người bạn thân và mỗi khi gặp áp lực mình thường tìm đến người bạn này để được lắng nghe vấn đề của mình đang gặp phải dưới một góc nhìn khác một-cách-chuyên-nghiệp. Mình tin rằng những người bạn xung quanh chúng ta - những người cũng đang phải đối mặt với áp lực đồng trang lứa mỗi ngày chắc chắn có thể giúp đỡ để cùng nhau tiến lên đó.

• Tập trung vào những điều tích cực:  Mình tin rằng nguyên nhân căn bản và nguyên thủy nhất của áp lực đồng trang lứa đó chính là cảm giác không đủ đầy tận sâu trong tâm hồn của mỗi chúng ta, điều đó khiến chúng mình luôn khao khát có và có thêm nhiều hơn dẫn tới việc Peer Pressure xảy đến. Một câu hát của chị tlinh đã khiến mình bừng tỉnh: “Đến một ngày em cũng đã biết rằng thế giới bên ngoài chỉ là một sự chiếu lại của thế giới nội tâm” (Người điên - tlinh). Bởi vậy mình học cách biết ơn và tập trung vào những điều tích cực xung quanh mình: đó có thể là một bữa ăn sáng không vội vàng, hàng rào hoa giấy rực rỡ đầu ngõ hay đơn giản đó là một hơi thở của ngày hôm nay. Khi tập trung vào những điều tích cực ở xung quanh, càng ngày chúng mình sẽ càng hiểu rõ bản thân hơn, biết cách tập trung vào chính mình và có thêm động lực để trở thành phiên bản hoàn thiện hơn của chính mình.